Vol. 4 No. 1 (2015): Γεω-Επεξεργασίες
Articles

Συγκροτήματα Εργατικών Κατοικιών στην πόλη των Σερρών

PDF
  • Καριώτου Γλυκερία,
  • Θεοδωρίδου Λίλα,
  • Νησιούδη Αναστασία
Categories

Published 2025-10-15

Keywords

  • εργατικά συγκροτήματα στη Ελλάδα,
  • πολεοδομική ιστορία των Σερρών,
  • αρχιτέκτων Άρης Κωνσταντινίδης

Copyright (c) 2015 Καριώτου Γλυκερία, Θεοδωρίδου Λίλα, Νησιούδη Αναστασία

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

How to Cite

Καριώτου Γλυκερία, Θεοδωρίδου Λίλα, & Νησιούδη Αναστασία. (2025). Συγκροτήματα Εργατικών Κατοικιών στην πόλη των Σερρών. CHORO-grafies, 4(1), 009-018. https://doi.org/10.5281/52ayaq78

Abstract

Η διαπίστωση ότι τα συγκροτήματα εργατικών κατοικιών στην πόλη των Σερρών απουσιάζουν από την επιστημονική βιβλιογραφία υπήρξε η αφορμή για την παρούσα παρουσίαση. Η πολεοδομική συγκρότηση και αρχιτεκτονική έκφραση των συγκεκριμένων συγκροτημάτων εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο δράσης του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας για παροχή χαμηλού κόστους τυποποιημένης κατοικίας. Οργανωμένη δόμηση με μονόροφες κατοικίες σε σειρά, διώροφες κατοικίες σε στοίχους και πολυόροφες πολυκατοικίες συνυπάρχουν στις παρυφές της πόλης, τονίζοντας με την πολυμορφία τους την ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος. Ο λειτουργικός και δομικός κάναβος, η χαμηλή πυκνότητα, η ύπαρξη δικτύου κοινόχρηστων χώρων, αλλά κυρίως η σφραγίδα του προσωπικού ύφους του γνωστού αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη (σε δύο εκ των συγκροτημάτων) τα καθιστούν αξιοπρόσεκτα. Η μικρής έκτασης επεμβάσεις, αλλά κυρίως η σπάνια πολυχρωμία στο συγκρότημα 2 δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω φροντίδα και ανάδειξη. ‘Αρα, η παρούσα παρουσίαση δεν αποτελεί απλά και μόνο μια ακόμη βιβλιογραφική προσθήκη, αλλά κινείται στην κατεύθυνση ώστε τα πρακτικά «αθέατα» σήμερα συγκροτήματα εργατικών κατοικιών να καταστούν «ορατά» στο κοινό, τους ιστοριογράφους της πόλης των Σερρών και την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα.

PDF

Downloads

Download data is not yet available.

References

  1. Αναφορές στα συγκροτήματα του ΟΕΚ σταχυολογούνται σε διάφορες δημοσιεύσεις. Συστηματικά έχουν αναλυθεί στο ερευνητικό πρόγραμμα “Μετασχηματισμοί της σχέσης δημοσίων-ιδιωτικών χώρων στα συγκροτήματα κοινωνικής κατοικίας των ελληνικών αστικών κέντρων” (επιστημ. υπεύθυνος Στ. Σταυρίδης), Ε.Μ.Π, 2009. Για τους οικισμούς των Σερρών αναφορά γίνεται στο εισαγωγικό μέρος της μεταπτυχιακής διατριβής της Καριώτου Γλ. (2004) Βιοκλιματικός Σχεδιασμός επέκτασης του δορυφορικού οικισμού Κρίνος του Δήμου Σερρών με οργανωμένη δόμηση, Πάτρα: ΕΑΠ.
  2. Τσακόπουλος, Π. (2014). Αναγνώσεις της ελληνικής μεταπολεμικής Αρχιτεκτονικής, Αθήνα: εκδ. Καλειδοσκόπιο.
  3. Θεοδωρίδου Μ-Ε., Παναγιωτόπουλος Ε., Καριώτης, Γ. (2005). «Αστικοί προσφυγικοί συνοικισμοί στα Σέρρας του Μεσοπολέμου», Σερραϊκά Ανάλεκτα, Επετηρίδα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Σερρών, τ. 4ος σσ. 207-246.
  4. Την ίδια εποχή ο Α. Κωνσταντινίδης σχεδίασε για τον ΟΕΚ τα συγκροτήματα Νέας Φιλαδέλφειας Ι, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Ηράκλειο Κρήτης, Θεσσαλονίκης, Πύργου.
  5. ‘Αρης Κωνσταντινίδης: Αρχιτεκτονικά έργα 1938-1961, περ. Ζυγός, τχ. 82-83/1962, σσ. 38-39. Τα σχέδια αναδημοσιεύτηκαν στον τόμο Μελέτες+Κατασκευές. Άρης Κωνσταντινίδης, Αθήνα: εκδ. Άγρα, 1982, σσ. 72-73.
  6. Τα πολυγνώτεια χρώματα ήταν τέσσερα: το άσπρο, το μαύρο, το κεραμιδί (χονδροκόκινο), η ώχρα και όλα τα παράγωγά τους.
  7. Φιλιππίδης, Δ. (1997). Πέντε δοκίμια για τον Άρη Κωνσταντινίδη, Αθήνα: εκδ. Libro, σ. 33.
  8. Καρανίκας Ιω. (1986). Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας. Ο δύσκολος δρόμος για την αρχιτεκτονική της κατοικίας, Αρχιτεκτονικά Θέματα 20/1986, σσ. 181-195.
  9. Το άρθρο με τίτλο “Εργατικές Κατοικίες” δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό Αρχιτεκτονική, έτος Α, αριθ.2-Μάρτιος-Απρίλιος 1957 και αναδημοσιεύτηκε στο Τούτουνα Χρ. (επιμ.) (2011). Για την Αρχιτεκτονική: δημοσιεύματα σε εφημερίδες, σε περιοδικά και σε βιβλία, 1940-1982. Άρης Κωνσταντινίδης. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
  10. Συγκεκριμένα «ως αναλογούν οικόπεδο στην παραχωρούμενη κατοικία ή διαμέρισμα ή κατάστημα ή αίθουσα συγκεντρώσεων των οικιστών νοείται το ποσοστό συνιδιοκτησίας αυτών, επί του οικοπέδου που καλύπτει κάθε διακριτό οικοδομικό τετράγωνο, όπως έχει διαμορφωθεί από τα οικεία εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια του οικισμού, μετά την αφαίρεση τυχόν τμημάτων γης, που διατίθενται για τη διάνοιξη οδών μετά των αντίστοιχων πεζοδρομίων….”.
  11. Σημείωση: Τα σχέδια γενικής διάταξης των συγκροτημάτων προέρχονται από τον ΟΕΚ. Οι φωτογραφικές λήψεις και η επεξεργασία των χαρτών είναι των συγγραφέων.