Vol. 2 No. 2 (2011): Φυσικός και Ανθρωπογενής χώρος
Articles

Τρεις Πλατείες των Σερρών. Διαδικασίες Διαμόρφωσης. Χωρική Λειτουργία

PDF
  • Θεοδωρίου - Σωτηρίου Λίλα,
  • Καριώτου Γλυκερία
Categories

Published 2025-09-18

Keywords

  • πολεοδομικός σχεδιασμός,
  • κεντρικές πλατείες,
  • ανοικτοί δημόσιοι χώροι

Copyright (c) 2011 Θεοδωρίου - Σωτηρίου Λίλα, Καριώτου Γλυκερία

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

How to Cite

Θεοδωρίου - Σωτηρίου Λίλα, & Καριώτου Γλυκερία. (2025). Τρεις Πλατείες των Σερρών. Διαδικασίες Διαμόρφωσης. Χωρική Λειτουργία. CHORO-grafies, 2(2), 63-70. https://doi.org/10.5281/0dy9t731

Abstract

Το άρθρο επιδιώκει να τεκμηριώσει τις διαδικασίες διαμόρφωσης και τη χωρική λειτουργία τριών κεντρικών πλατειών στην πόλη των Σερρών, χρησιμοποιώντας χαρτογραφικό, φωτογραφικό και αρχειακό υλικό. Σχολιάζοντας τις κατά καιρούς μεταλλαγές, από την ύστερη τουρκοκρατία μέχρι τις μέρες μας, επισημαίνουμε ότι η απάλειψη των ιστορικών καταλοίπων στις πλατείες Εμπορίου και ΙΚΑ αποδυνάμωσε την εικόνα τους, ενώ αντίθετα η διατήρηση της λιθόκτιστης αγοράς, η ανέγερση του μεγάρου της Εθνικής Τράπεζας και μια επιτυχής ανασχεδίαση κατά τη δεκαετία του 1960 διαμόρφωσε για την πλατεία Ελευθερίας μια ισχυρή εικόνα δημόσιου χώρου. Επιπλέον με τη διατήρηση ορισμένων χαράξεων της παλιάς πόλης, τη συνύπαρξη μικρεμπορίου, κατοικίας και αναψυχής, η περιοχή της πλατείας Ελευθερίας μπορεί να θεωρηθεί ότι υλοποιεί πολεοδομικές τάσεις που επιζητούν την ανάπλαση των δημοσίων χώρων όχι με λειτουργική απομόνωση, αλλά με ανάμειξη χρήσεων. Καταλήγοντας, θεωρούμε ότι οι τρεις πλατείες πρέπει να αναδειχθούν ως κόμβοι ενός δικτύου δημόσιων χώρων, που, όπως έδειξε και η παρούσα έρευνα, σχεδιάστηκαν και λειτουργούσαν για πολλά χρόνια με μια συμπληρωματικότητα, προσδιορίζοντας τον πυρήνα του ιστορικού κέντρου των Σερρών. 

PDF

Downloads

Download data is not yet available.

References

  1. Στεφανίδου Αιμιλία, «Οι κεντρικές πλατείες της Καβάλας. Ο σχεδιασμός και η διαμόρφωσή τους», πρακτικά Β΄' Διεθνούς Συνεδρίου Βαλκανικών Ιστορικών Σπουδών, Καβάλα 15-18 Σεπτεμβρίου 2005, τ. Β’, Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας (ΙΛΑΚ) 2007, σσ. 119-134.
  2. Θεοδωρίδου-Σωτηρίου Λίλα, Αγγελούδη-Ζαρκάδα Σαπφώ, «Το χρονικό της διαμόρφωσης της πλατείας του Μωχάμετ Άλυ στην Παναγία Καβάλας, πρακτικά Β΄' Διεθνούς Συνεδρίου Βαλκανικών Ιστορικών Σπουδών, Καβάλα 15-18 Σεπτεμβρίου 2005, τ. Γ’, 2008, σσ. 113-136.
  3. Μελαμπιανάκη Ευγενία, Οι πλατείες της Αθήνας 1834-1945. Διαδικασίες διαμόρφωσης, λειτουργία, πολεοδομική σημασία, Διδ. Διατριβή, Σχολή Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π., 2007.
  4. Γκαλά-Γεωργιλά Έλλη (επιμ.), Η πλατεία Ελευθερίας στη Θεσσαλονίκη. Ο χώρος, οι άνθρωποι, η ιστορία, Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος: Θεσσαλονίκη 2008.
  5. Ανανιάδου-Τζημοπούλου Μ., Γερόλυμπου-Καραδήμου Αλ. (επιμ.), Πλατείες της Ευρώπης. Πλατείες για την Ευρώπη, Τμήμα Αρχιτεκτόνων-Πολυτεχνική Σχολή Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη: εκδ. Ζήτη, 2009.
  6. Στεφανίδου Αιμιλία, Η συντήρηση και αποκατάσταση των Οθωμανικών Μνημείων στην Ελλάδα, Θεσσαλονίκη: University Studio Press, 2010.
  7. Στεφανίδου Αιμιλία, «Το χαμάμ των Σερρών», στο Β’ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο Οι Σέρρες και η περιοχή τους, Β' Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: Οι Σέρρες και η περιοχή τους από την οθωμανική κατάκτηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή, 6-9 Απριλίου 2006.
  8. Γιακουμής Χάρης, Γερόλυμπου Αλέκα, Κριστιάν Πεντελαχόρ ντε Λοντίς, Ερνέστ Εμπράρ (1875-1933), εκδ. Ποταμός: 2001
  9. Θεοδωρίδου Λίλα, «Το χρονικό του κτιρίου της Εθνικής Τράπεζας Σερρών», Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: Οι Σέρρες και η περιοχή τους από την οθωμανική κατάκτηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή, 6-9 Απριλίου 2006.
  10. Σαμσάρης Πέτρος, «Το ιστορικό της ανέγερσης του ανδριάντα του Εμμανουήλ Παπά στην πόλη των Σερρών», περ. ΜΕΤΑ, τχ. 51, Σέρρες, Μάρτιος 1999, σσ. 18-24.
  11. Ξυγγόπουλος Α., Έρευναι εις τα Βυζαντινά μνημεία των Σερρών, ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη 1965.
  12. Παπακυριάκου Κ., Ναοί της πόλης των Σερρών. Καταστραφέντες και μη επανεγερθέντες, Σέρρες 2006.
  13. Αψηλίδης Γ., «Το πρακτορείο της τράπεζας της Ανατολής στις Σέρρες: Μια ελληνική τράπεζα των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας», Σίρις 5 (1996) 41
  14. Θεοδωρίδου Λίλα, «Ατελέσφορα σχέδια για το λόφο μηχανικού. Συμβολή στην πολεοδομική εξέλιξη των Σερρών», περ. Χωρογραφίες, 2010.
  15. Γαβρά Ελένη «Χάνια και καραβάν σεράγια από την Θεσσαλονίκη έως την πόλη των Σερρών και γύρω από αυτών», περ. Μακεδονικά, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, τ. ΚΕ’-ΚΣΤ’, Θεσσαλονίκη 1985, σσ. 143-179.
  16. Καφταντζής Γ., Οι Σέρρες άλλοτε και τώρα έκδοση Ομίλου Ορφέα Σερρών, Θεσσαλονίκη 1983.
  17. Τσιάρα Συραγώ, Τοπία της εθνικής μνήμης. Ιστορίες της Μακεδονίας γραμμένες σε μάρμαρο, Αθήνα 2004.
  18. ΙΧ. ΠΗΓΕΣ ΕΙΚΟΝΩΝ
  19. Εικ. 2, 3 ( Γιακουμής κ.ά, 2001)
  20. Εικ. 4, 12 Αποτελούν περαιτέρω επεξεργασία της Γλ. Καριώτου των χαρτών που δημοσιεύτηκαν στον συλλογικό τόμο Σέρρες 1900-1940. Χώρος και Ιστορία, Σέρρες 2008 από την Ευδ. Ράντου
  21. Εικ. 5, 6 (Γ.Α.Κ Σερρών-Συλλογή Ζ. Μ. Ακριβοπούλου)
  22. Εικ. 7 (Γ.Α.Κ Σερρών-Συλλογή Στ. Κοταμανίδη)
  23. Εικ. 8, 9 (Γ.Α.Κ Σερρών-Συλλογή φωτογραφιών πόλης Σερρών)
  24. Εικ. 13, 14 (Β. Τζανακάρης, Ιστορία της πόλης των Σερρών, 1991)
  25. Εικ. 15 (Γ.Α.Κ Σερρών-Συλλογή φωτογραφιών πόλης Σερρών)
  26. Εικ 10, 16 http://www.bing.com/maps/
  27. Εικ. 17 Απόσπασμα από το σχέδιο του 1925
  28. Εικ. 18 ( Γ. Καφτανζης , 1983, σ.170)
  29. Εικ. 19 (Β. Παπαστεφάνου, Ο Εμμ.Παππάς και η επανάσταση στη Χαλκιδική κατά το 1821, Αθήναι 1970,σ. 143
  30. Εικ.20 (Οδηγός της πόλης των Σερρών, 2001, σ. 39)
  31. Εικ.21 (πίνακας Χριστ. Μελλίδης)
  32. Εικ.22 (Γ.Α.Κ Σερρών-Αρχείο Δήμου Σερρών)

Most read articles by the same author(s)