Published 2025-10-15
Keywords
- υπαίθριος χώρος,
- εκπαίδευση,
- βιοκλιματικός σχεδιασμός
Copyright (c) 2023 Αργυρώ Δημούδη, Γλυκερία Καριώτου

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
How to Cite
Abstract
Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια βιβλιογραφική έρευνα για τη χρήση των αύλειων χώρων των σχολικών κτηρίων, που αποτελούν μια ειδική κατηγορία ανοικτών χώρων της πόλης. Με παραδείγματα από το διεθνή χώρο προσδιορίζονται τα χαρακτηριστικά των μεταβαλλόμενων χρονικά σχεδιαστικών επιλογών. Η βασική διαπίστωση είναι ότι χρήση των αύλειων χώρων συνδέεται ολοένα και περισσότερο με το κτιριακό κέλυφος και έχει μεταβληθεί κατά τη διάρκεια των χρόνων. Ειδικότερα διερευνάται η χρήση των αύλειων χώρων στα ελληνικά διδακτήρια, οι τυπολογίες και η εξέλιξή τους. Εντοπίζονται τρία διαφορετικά μοντέλα κτιρίων και αύλειου χώρου: το μοντέλο του 1894, του 1930 και του 1962, καθώς και το σύγχρονο μοντέλο του βιοκλιματικού κτιρίου, που λαμβάνει υπόψη τα ειδικά μορφολογικά και κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής. Αναλύεται επίσης μια ενδιαφέρουσα τρέχουσα επιλογή κατά την οποία ο αύλειος χώρος με κατάλληλο σχεδιασμό μπορεί να λειτουργήσει και ως ένα πολυδύναμο πλαίσιο αγωγής και μάθησης για πολλά διδακτικά αντικείμενα. Εν τέλει, διαπιστώνεται ότι η ελληνική πρακτική στο θέμα της χρήσης των αύλειων χώρων είναι πολυσήμαντη και ευέλικτη σε στοίχιση με τις διεθνείς τάσεις.
Downloads
References
- (https://www.treehugger.com/bring‐back‐open‐air‐school‐4847934)
- Τσουκαλά Κ., (2010), Τάσεις στη σχολική αρχιτεκτονική. Από την παιδοκεντρική λειτουργικότητα στη μεταμοντέρνα προσέγγιση, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη.
- Τσουκαλά Κ., (2014), Ροϊκές χωρογραφίες και εκπαιδευτικές αναστοχαστικές αντιστίξεις, Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη.
- Architecture d’ Aujourd’hui, Mai 1936, no 5, pp. 49‐50
- Neta’im School by BO — Landscape Architecture Platform | Landezine
- Nightingale Primary School & The Otto — Landscape Architecture Platform | Landezine
- Ivydale Primary School by B|D Landscape Architects — Landscape Architecture Platform | Landezine
- Κοκκώνης Ι.Π. (1850), Εγχειρίδιον ή Οδηγός της αλληλοδιδακτικής μεθόδου, Β Έκδοση, Αθήνα: Τυπογραφείο Σ.Κ. Βλαστού
- Zήβας Δ.Α. & Kαρδαμίτση‐Aδάμη Μ. ,(1979), Σύντομο ιστορικό των Σχολικών κτιρίων στην Ελλάδα αρχιτεκτονικά θέματα τ.13.
- Μωραΐτης Σπ. (1880), Διδασκαλική ή σύντομοι οδηγίαι περί της χρήσεως της νέας διδασκαλικής μεθόδου, Τυπογραφείο Σ.Κ. Βλαστού, Αθήνα
- Γερμανός Δ., (2003) Οι τοίχοι της Γνώσης: Σχολικός Χώρος και εκπαίδευση Gutenberg, Αθήνα.
- Καλαφάτη Ελένη , (1988), Τα σχολικά κτίρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 1821‐1929, Γενική γραμματεία νέας γενιάς, Αθήνα.
- Τσουκαλά Κ., (2000), Εισαγωγή, στο ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗ, επιμ. Τσουκαλά Κ., Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη.
- Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, (1938), Τα νέα Σχολικά κτίρια, Εκδόσεις ΤΕΕ, Αθήνα.
- Μαυρογιάννη Α. και Τσουκατού Μ., (2006), Η Βιοκλιματική διάσταση των εκπαιδευτικών κτιρίων στην Ελλάδα, Διεθνές Σεμινάριο για την Ενεργειακή Απόδοση και την Περιβαλλοντική Ποιότητα Κτιρίων, Μήλος, Ελλάδα
- Γεωργούλη Φ. (2017), Περιβαλλοντικός σχεδιασμός υπαίθριων χώρων και ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακών εγκαταστάσεων στη Λάρισα Μελέτη περίπτωσης: Ανάπλαση υπαίθριων χώρων & Ενεργειακή κτιριακή αναβάθμιση Ο.Τ. σχολικών εγκαταστάσεων στη Λάρισα, με τις Αρχές του Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΜΔΕ, ΕΑΠ, Πάτρα.
- Γερμανός Δ., (2005), ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕς ΑΓΩΓΗΣ. Η παιδαγωγική ποιότητα του χώρου, Gutenberg, Αθήνα.
- Οργανισμός Σχολικών Κτιρίων Α.Ε., (2008), Οδηγός μελετών για διδακτήρια όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης , Γενική διεύθυνση έργων, Διεύθυνση μελετών συμβατικών έργων, Αθήνα.
- Γερμανός Δ., (2010),Ο παιδαγωγικός ανασχεδιασμός του σχολικού χώρου: μια μέθοδος αναβάθμισης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος μέσα από αλλαγές στο χώρο. (επιμ.), ΤΕΠΑΕ 09, Πρακτικά επιστημονικών εκδηλώσεων του ΤΕΠΑΕ ΑΠΘ, 2007‐09, / University Studio Press, Θεσσαλονίκη.
- Κουτσάκος Γ., Καλοφωλιά Κ. Φεσσά‐ Εμμανουήλ, Γ. Ζαφειρίου, (1979), Το διδακτηριακό πρόβλημα στην Ελλάδα, αρχιτεκτονικά θέματα τ.13.
- Τάκας Α. (1978) «Διαρκής Κώδιξ του Διδασκάλου», Εκδόσεις Απολλόδωρος, Αθήνα.
- Τσακίρης, Ι. & Πολεμικός, Ν. (2013), Αειφόρος Σχολική Αυλή. Οι Αντιλήψεις των Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης των Δημόσιων Δημοτικών Σχολείων της Πόλης της Ρόδου, Συλλογικός Τόμος, Διάδραση.
- Τσακίρης, Ι. (2013). Η Σχολική Αυλή ως Χώρος Μάθησης: Οι Απόψεις των Εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρόδου. [Διδακτορική Διατριβή]. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών. Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού.
- Smith,A.G (2007).Place‐based education: breaking through the constraining regularities of public school. Environmental Education Research, Vol.13, No.2.
- Green,M.(2007) Food gardens: Cultivating a pedagogy of place. Monash University, Gippsland AARE Conference Fremantle.
- Γαϊτανίδη Α., (2010), , Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΜΔΕ, Πανεπ Βόλου.