Published 2025-10-15
Keywords
- Λιθόκτιστα σχολεία,
- σχολικά κτίρια,
- σχολική αρχιτεκτονική,
- αρχιτεκτονική‐κατασκευαστική ταυτότητα,
- Δήμος Εμμανουήλ Παππά Σερρών
- Δαρνακοχώρια ...More
Copyright (c) 2021 Μαρία Ν. Δανιήλ, Βασιλική Πάχτα

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
How to Cite
Abstract
Η εξέλιξη και τα χαρακτηριστικά των σχολικών κτιρίων συνδέονται με τα ευρύτερα ιστορικο‐πολιτικά χαρακτηριστικά κάθε τόπου καθώς και τα διαθέσιμα υλικά και τεχνικές δόμησης. Στην Ελλάδα η κατασκευή σχολικών κτιρίων συστηματοποιήθηκε κατά τον 19ο αιώνα ενώ μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα θεμελιώθηκαν πολυάριθμα σχολεία. Στην παρούσα εργασία καταγράφονται και παρουσιάζονται ιστορικά σχολεία του Δήμου Εμμανουήλ Παππά Σερρών και, συγκεκριμένα, 11 λιθόκτιστα σχολικά κτίρια που βρίσκονται σε 8 οικισμούς της Δημοτικής Ενότητας Εμμανουήλ Παππά. Μελετήθηκαν αρχιτεκτονικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά των κτιρίων, παράλληλα με αναφορές στην ιστορία των οικισμών που τα φιλοξενούν. Από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων προέκυψε ότι τα κτίρια κατασκευάστηκαν την ευρύτερη περίοδο 1897‐1955, ενώ κατατάσσονται σε 3 ιστορικές φάσεις και, ως έναν βαθμό, παρουσιάζουν παραπλήσια τυπολογία. Είναι λιθόκτιστα, με 1‐3 ορόφους, ορθογωνική κάτοψη και λιτή διακόσμηση. Πλήθος άλλων στοιχείων αντανακλούν την ιστορική τους πορεία και μαρτυρούν τη συμβολή τους στους τομείς της αρχιτεκτονικής και της νεότερης ιστορίας της εκπαίδευσης και του πολιτισμού μας.
Downloads
References
- Watters, D.M., Our Catholic school: themes and patterns in early Catholic school buildings and architecture before 1872, The Innes Review, Edinburgh Univ. Press (71.1) (2020) 1‐66.
- Martinez‐Molina A., Boarin P., Tort‐Ausina I., Vivancos J.L., Post‐occupancy evaluation of a historic primary school in Spain: Comparing PMV, TSV and PD for teachersʹ and pupilsʹ thermal comfort, Building and Environment 117 (2017) 248‐259.
- Dascalaki E.G., Sermpetzoglou V.G., Energy performance and indoor environmental quality in Hellenic schools, Energy and Buildings 43 (2‐3) (2011) 718‐727.
- Pachta V., 2021, Historic and constructional aspects of stone schools in Greece: the case of the Aristotle municipality in Chalkidiki. Journal of Architecture and Urbanism, Vol. e 45 Issue 2, pp. 143–154.
- Pachta V., Terzi V., Malandri E., 2021, Architectural, Constructional and Structural Aspects of a Historic School in Greece. The Case of the Elementary School in Arnaia, Chalkidiki. Heritage, Vol. 4, pp. 1‐19.
- Καλαφάτη Ε., Τα σχολικά κτίρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης 1821‐1929, Από τις προδιαγραφές στον προγραμματισμό, Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Αθήνα, 1988.
- Κοκκώνης Ι.Π., Περίληψις της γενομένης αναφοράς εις την επί της Προπαιδείας Επιτροπήν περί του Εγχειριδίου του δια τα Αλληλοδιδακτικά Σχολεία της Γαλλίας συνταχθέντος υπό του Κ. Σαραζίνου ( SARAZIN) , Αίγινα, 1830.
- Μωραΐτης Σ., Διδασκαλική: ή σύντομοι οδηγίαι περί της χρήσεως της νέας διδασκαλικής μεθόδου, Βιβλιοθήκη του προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων Συλλόγου, 45, Σύλλογος προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων, Εκδόσεις Βλαστού, Αθήνα, 1880.
- Ελληνικός Πολυτεχνικός Σύλλογος, Το εν Παρίσίοις Διεθνές Συνέδριον της υγιεινής των οικοδομών, Υπέρ των εν Ελλάδι εφαρμοζόμενων μέτρων δια την υγιεινήν των σχολικών κτιρίων, Αρχιμήδης, Μηνιαίον Περιοδικόν Σύγραμμα, Αρ. 2, Αθήνα, Ιούνιος 1906.
- Καραντινός Π., Τα νέα σχολικά κτίρια, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 1938, Αθήνα.
- Θεοδωρίδου‐Σωτηρίου Μ.‐Ε., «Το μοντέρνο κίνημα στα σχολικά κτίρια των Σερρών του Μεσοπολέμου», Σερραϊκά Ανάλεκτα, Επετηρίδα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Σερρών, 3 (2002) 117‐137.
- Αντωνίου, Α. «Σχολικά κτίρια του μεσοπολέμου στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Συμβολή στην προστασία και την ανάδειξή τους». Διαθέσιμο online στο https://docplayer.gr/3902622‐Sholika‐ktiria‐toy‐mesopolemoy‐stin‐anatoliki‐makedonia‐kai‐ti‐thraki‐symvoli‐stin‐prostasia‐kai‐tin‐anadeixi‐toys.html
- Μπούρας, Χ., Φιλιππίδης, Δ. (επιμ.), 2013. Αρχιτεκτονική. Αθήνα: Μέλισσα.
- Δήμος Εμμανουήλ Παππά. Διαθέσιμο online στο http://edemocracy‐empapas.gr/o‐dimos/
- Δήμος Εμμανουήλ Παππά. Διαθέσιμο online στο Δήμος Εμμανουήλ Παππά ‐ Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/Δήμος_Εμμανουήλ_Παππά
- Σαμσάρης Δ., 1999. Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή. Θεσσαλονίκη.
- Νέο Σούλι Σερρών. Διαθέσιμο Online στο Νέο Σούλι Σερρών ‐ Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/Νέο_Σούλι_Σερρών
- Τσιαρτσιάρης, Κ., 2019, «Ιστορικό και πολιτιστικό λεύκωμα αφιερωμένο στους κάτοικους των κοινοτήτων του Δήμου Εμμανουήλ Παππά». Διαθέσιμο online στο Δήμος Ε. Παππά http://edemocracy‐empapas.gr/wp‐content/uploads/2015/06/ΛΕΥΚΩΜΑ‐ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ‐ΔΗΜΟΥ‐ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ‐ΠΑΠΠΑ.pdf
- Αθανασιάδης, Α. Δαρνακοχώρια. Ιστοσελίδα για την ιστορία των Δαρνακοχωρίων. Διαθέσιμο online στο http://users.sch.gr//athanasiadi/darnakas/
- Χανουμίδης Λ., Λασπάς Α., Χατζηαγοράκης Δ., Αλαχούζου Μ., 2010. Η εκπαίδευση στην Πεντάπολη Ν. Σερρών. Σέρρες: Art Studio. Διαθέσιμο στο https://serrelib.gr/pdf/pentapoli.pdf
- Εμμανουήλ Παππάς Σερρών. Διαθέσιμο online στο Εμμανουήλ Παππάς Σερρών ‐ Βικιπαίδεια https://el.wikipedia.org/wiki/ Εμμανουήλ_Παππάς_Σερρών
- Η καταγραφή εντάσσεται σε μία ευρύτερη μελέτη ιστορικών σχολικών κτιρίων της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, ενώ αποτελεί μέρος ερευνητικής πρότασης ερευνητικού έργου, που κατατέθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος INTERREGV‐A “GREECE‐ BULGARIA 2014‐20” COOPERATION PROGRAMME.
- Παπαμανώλης, Ν., 2015. Δομική φυσική και αρχές περιβαλλοντικού σχεδιασμού κτιρίων. Αθήνα: Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/5407
- Ανδρεαδάκη, Ε., 2006. Βιοκλιματικός Σχεδιασμός. Περιβάλλον και βιωσιμότητα. Θεσ/κη: University Studio Press.