Τεκμήρια της αστικής ζωής των Σερρών κατά το Μεσοπόλεμο. Ανάδειξη της Οικίας Παπαβασιλείου σε «σπίτι ‐ μουσείο»
Published 2025-10-15
Keywords
- Σπίτι–Μουσείο,
- Οικία Παπαβασιλείου,
- Μουσειολογική πρόταση
Copyright (c) 2020 Παρασκευή Κερτεμελίδου, Χριστίνα Παπαφράγκου

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
How to Cite
Abstract
Το άρθρο πραγματεύεται το μουσειολογικό πλαίσιο των «σπιτιών–μουσείων», την ιδιαίτερη προβληματική που αναδεικνύουν, από την ίδρυση έως την εξάπλωσή τους και τη θεσμική αναγνώρισή τους από την παγκόσμια μουσειακή κοινότητα. Τα σπίτια‐μουσεία αποτελούν μία ιδιαίτερη κατηγορία μουσείου εγγενώς συνδεδεμένα με την κοινωνική ιστορία ενός τόπου και την ιδιωτική ζωή των ιδιοκτητών, συγκροτώντας έναν τόπο μεταξύ φαντασιακής και ιστορικής αφήγησης. Παρουσιάζουν μία σειρά μοναδικών μουσειολογικών χαρακτηριστικών που συνιστούν την ταυτότητά τους, όπως τη μικρή κλίμακα, το αίτημα για γνησιότητα, την ευελιξία στο περιεχόμενο των φιλοξενούμενων δράσεων, την ενσωμάτωση στον αστικό ιστό. Εξετάζονται περιπτώσεις σπιτιών‐μουσείων από τον ελλαδικό και διεθνή χώρο που λειτουργούν ως τόποι συνάντησης των εικαστικών τεχνών και της λογοτεχνίας και ως φορείς ταυτοτήτων των άλλοτε ιδιοκτητών τους. Τέλος διατυπώνεται μια πρώτη μουσειολογική προσέγγιση της μετατροπής της Οικίας Παπαβασιλείου σε σπίτι–μουσείο λόγω της αισθητικής και ιστορικής της αξίας αλλά και της κεντρικής θέσης της στην πόλη των Σερρών.
Downloads
References
- Pearce, S. (2002) Μουσεία, Αντικείμενα και Συλλογές, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Βάνιας, σ. 46.
- Bachelard, G. (1982) Η ποιητική του χώρου, Αθήνα, Εκδόσεις Χατζηνικολή, σ. 35.
- Butcher‐Younghans, S. (1993) Historic House Museums, New York, Oxford University Press, σ. 11.
- Freud Museum London https://www.freud.org.uk (τελευταία επίσκεψη 20/9/2020).
- Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. https://www.teloglion.gr/el (τελευταία επίσκεψη 20/9/2020)
- Ίδρυμα Άγγελου & Λητώς Κατακουζηνού https://katakouzenos.gr/ikia‐katakouzinou/the‐house‐museum/ (τελευταία επίσκεψη 20/9/2020) και Λυμπεροπούλου, Κ. «Αναμνήσεις: Το πιο λαμπερό σαλόνι των Αθηνών», εφ. Βήμα της Κυριακής φ. 15/10/2009.
- Ενδεικτική βιβλιογραφία: Moldoveanu, Μ. (2000) “A ‘chamber of wonders’ in London: Sir John Soane’s Museum”, Museum International, 52:1, σ.42‐45. Barrigón, Μ. (2019) “The refurbishment of the Royal Palace of Riofrío (Segovia): criteria for enhancing a Royal Site”. Museum Management and Curatorship 34:2, σ.122‐143. Risnicoff de gorgas, Μ. (2001) “Reality as illusion, the historic houses that become museums”, Museum International, 53:2, σ. 10‐15.
- Γερόλυμπου, Α. (2008) «Μια πρωτότυπη πολεοδομική επέμβαση. Ο ανασχεδιασμός των Σερρών 1913 – 1920», στο συλλογικό τόμο Σέρρες 1900‐1940. Χώρος και Ιστορία, έκδοση Βιβλιοθήκης Τ.Ε.Ι. Σερρών, σελ. 25‐6.0
- Οι πληροφορίες για την Οικία Παπαβασιλείου προέρχονται από την Έφη Παπαβασιλείου. Συνέντευξη 29/9/2020.
- Θεοδωρίδου, Λ. (2006) «Το χρονικό του κτιρίου της Εθνικής Τράπεζας Σερρών», Β΄ Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με τίτλο: Οι Σέρρες και η περιοχή τους από την οθωμανική κατάκτηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή, 6‐9/4/2006, Αμφιθέατρο Τ.Ε.Ι. Σερρών, σ.811‐836.
- Παρμενίδης, Γ. & Ρούπα, Ε. (2003) Το αστικό έπιπλο στην Ελλάδα, 1830‐1940. Αθήνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις ΕΜΠ. σ. 350.
- Θεοδωρίδου‐Σωτηρίου, Λ. (2006) «Χώρος Τέχνης και Λόγου: Οικία Παπαβασιλείου. Άρωμα μιας άλλης εποχής», εφ. Ανεξάρτητος, φ. 23/12/2005 και εφ. Σερραϊκή Εβδομάδα, φ. 02/01/2006.
- Csikszentmihaly, M. & Rochberg‐Halton. E. (1981) The Meaning of Things, Domestic Symbols and the Self, Cambridge University Press, σ. 53.
- Donnelly J.F. (ed.) (2002) Interpreting Historic House Museums, Lanham, Altamira Press, σ. 3.
- Brick, N.V. (2002) “Infusing the Historic House with Characters and Activity”, στο J.F. Donnelly Interpreting Historic House Museums, Lanham, Altamira Press, σ. 163
- Κερτεμελίδου, Π. (2019), «Εκθεσιακές αφηγήσεις με λόγο και εικόνα», 4ο Διεθνές Συνέδριο με τίτλο: Δημιουργική Γραφή, 12‐15/9/2019, Φλώρινα.