Στοιχεία δόμησης παραδοσιακών κτιρίων στην περιοχή του Νομού Σερρών. Eντοπισμός και καταγραφή σε χάρτες διατηρούμενων κτισμάτων
Published 2025-10-15
Keywords
- χάρτες παραδοσιακών οικισμών,
- λαϊκή αρχιτεκτονική Σερρών,
- στοιχεία πληρώσεως παραδοσιακών κατοικιών,
- Βαλκανική παραδοσιακή αρχιτεκτονική
Copyright (c) 2012 Γεώργιος Αν. Πολυράβας

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
How to Cite
Abstract
Η περιοχή των Σερρών κατά τους Βυζαντινούς χρόνους και κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας ήταν σπουδαίο πολιτιστικό και εκκλησιαστικό κέντρο. Η οικονομική ανάπτυξη των οικισμών της περιοχής της τον 18ο και 19ο αιώνα, ενθάρρυναν την δόμηση πολλών νέων κατοικιών, στα αστικά κέντρα και στους αγροτικούς οικισμούς της περιοχής. Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η δημιουργία χαρτών καταγραφής ιστορικών κατασκευών και η ανάλυση των στοιχείων πληρώσεως των παραδοσιακών κατοικιών, όπως αυτά εξελίσσονται κατά το χρονικό διάστημα του 18ου έως τις αρχές του 20ού αιώνα, στους οικισμούς: Άνω Ποροϊων, Χρυσού, Αγ. Πνεύματος, Εμμ. Παπά, Πεντάπολης, Αλιστράτης, Κορμίστας, Ροδολίβους και Πρώτης. Τα κριτήρια επιλογής των οικισμών ήταν η ιδιαίτερη θέση του κάθε οικισμού, η ιστορία του και το μέγεθος του οικοδομικού αποθέματος της λαϊκής αρχιτεκτονικής που φιλοξενούσαν. Επειδή υπάρχουν ακόμα πολλά αξιόλογα στοιχεία και σύνολα της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, η φήμη ορισμένων οικισμών, όσο αφορά την λαϊκή αρχιτεκτονική των κτισμάτων τους, διατηρήθηκε μέχρι τις μέρες μας.
Downloads
References
- Ι. Κίζης, Πηλιορείτικη οικοδομία, Η αρχιτεκτονική της κατοικίας στο Πήλιο από τον 17ο στον 19ο αι., διδακτορική διατριβή στο Ε.Μ.Π. – έγκρ. 1985, Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ, Αθήνα, σ. 145.
- Γ. Καφταντζής, Ιστορία της πόλεως Σερρών και της περιφέρειάς της, τ. 3, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 309.
- N. Μουτσόπουλος, Η αρχιτεκτονική προεξοχή «το σαχνισί», Συμβολή στη μελέτη της Ελληνικής κατοικίας, Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1988, σσ. 69, 70.
- N. Μουτσόπουλος, Η λαϊκή αρχιτεκτονική της Βέροιας, Αθήνα 1967, σ. 67.
- Ε. Θαλασσινός (1954-55), Το παλιό τηνιακό σπίτι, Στο Μιχελή Π. Α., Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, Αθήνα 1981, σ. 81.
- Ν. Μουτσόπουλος, Σιάτιστα, Αθήνα, χ.χ., σ. 95.
- H. Diskays, «Alternative rehabilitation methods concerning the behaviour of timber-framed structures in the earthquake regions of the northern Marmara and the Balkans», Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, «Conservation of historic wooden structures», Τόμ. 1 & 2, επιμ. G. Tamponeed, Εκδόσεις Gennaro Tamponeed, Φλωρεντία, 2005, σ. 21, εικ. 1.
- I. Melville, I. Gordon, The Repair and Maintenance of House, London 1973, σ. 671.
- N. Μουτσόπουλος, Σπίτια της Χαλκιδικής, Θεσσαλονίκη 1979, σ. 11.
- Ε. Αποστόλου (1954-55), «Το παλιό λεσβιακό σπίτι», Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 128.
- R. Brunskill, Illustrated Handbook of Vernacular Architecture, London 1971, σ. 64.
- Β. Χαρίσης, «Το μετσοβίτικο σπίτι », Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 231.
- Γ. Μέγας, Θεσσαλικαί οικήσεις, Αθήνα 1946, σ. 53.
- G. Goodwin, A History of Ottoman Architecture, London 1971, σσ. 448, 449.
- S. Stamov, R. Anguelova, N. Caneva-Decevska, V. Kolarova, The Architectural Heritage in Bulgaria, Sofia 1972, σσ. 196, 278, 281.
- Ν. Χρυσόπουλος, «Τα λαϊκά σπίτια της Βέροιας», Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 297.
- G. Lekovska, «Function and form of vernacular architecture in F.Y.RO.M.», Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου, «Βαλκανική παραδοσιακή αρχιτεκτονική», Θεσσαλονίκη, 1999, σ. 111.
- Γ. Γιαννίτσαρης, Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Ευρυτανίας, Διατριβή επί Διδακτορία υποβληθείσα στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Αθήνα 2000, σσ. 29, 135.
- Μ. Σιδέρης, Μ. Τσιρώνης, «Σπίτια της Σιάτιστας», Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 288.
- A. Rapoport, Ανώνυμη αρχιτεκτονική και πολιτιστικοί παράγοντες, Μετάφραση, εισαγωγή και σχόλια Δ. Φιλιππίδη, Έκδοση αρχιτεκτονικών θεμάτων, Αθήνα 1976, σ. 168.
- Ι. Μπενεχούτσου, «Σπίτια της Γορτυνίας », Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 162.
- Π. Λουκάκης, «Το Γιαννιώτικο σπίτι», στο συλλογικό τόμο Το Ελληνικό λαϊκό σπίτι, επιμ. Α. Μιχελής, Αθήνα, 1981, σ. 197.
- Μ. Binan, Turk sacak ve kornisleri, Instabul 1952, σσ. 155, 156, 157.
- Ν. Μουτσόπουλος, Καστοριά τα αρχοντικά, Αθήνα 1962, σ. 17.
- H. S. Eldem, Turk Mimari Eserleri (Works of Turkish Architecture), Istanbul, 1985 εικ. (φωτ.), 179, 180.
- R. Gunay, Geleneksel Safranbolu Evleri Ve Olusumu, Ankara 1981, εικ. (φωτ.), 120, 121, 122, 123.
- S. Stamov, R. Anguelova, N. Caneva-Decevska, & V. Kolarova, (1972), The Architectural Heritage in Bulgaria, εκδ. Stamov S., Sofia 1972, σσ. 246, 247